Kilis’in tarihinin M.Ö. 3000 yılına kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Bu dönemde bölge, çeşitli medeniyetlerin etkisi altında kalmıştır. Süryaniler, Hititler, Persler, Romalılar ve Bizanslılar bölgenin hakimiyetini sürdürmüştür. Bu medeniyetler, Kilis’in kültürel ve tarihi dokusunu şekillendirmiştir.
İslam Dönemi
636 yılında Halife Ömer döneminde İslam devleti topraklarına katılan Kilis, Bizans’a karşı bir sınır karakolu niteliği kazanmıştır. Bu dönemden sonra, İslam kültürü ve mimarisi bölgeye hakim olmuştur.
Memlûk ve Osmanlı Dönemi
Daha sonra Memlûk egemenliği altına giren Kilis, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından Mercidabık Savaşı sonucunda Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlı döneminde Halep Vilayeti’ne bağlı bir sancak olarak önemli bir konuma sahip olmuştur.
20. Yüzyıl ve Kurtuluş Savaşı
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Kilis, önce İngilizler, ardından Fransızlar tarafından işgal edilmiştir. 7 Aralık 1921’de işgalden kurtulmuş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin bir parçası olmuştur.
Modern Dönem
Kilis, uzun yıllar Gaziantep iline bağlı bir ilçe olarak kalmıştır. Ancak Bakanlar Kurulu’nun 6 Haziran 1995 tarihli ve 550 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamesi ile il statüsüne kavuşmuş ve Türkiye’nin 79. ili olmuştur.
Kilis’in Önemi
Kilis’in tarih boyunca farklı medeniyetler tarafından yönetilmesi, bölgenin zengin kültürel mirasını oluşturmuştur. Bu çeşitli egemenlik dönemleri, Kilis’in tarihi yapılarında ve kültürel dokusunda izlerini bırakmıştır. Osmanlı döneminden kalma hanlar, camiler ve hamamlar, kentin tarihi zenginliğinin birer örneğidir.
